Punjabi Poetic Forms ( Forms of Poetry )
معنوی لحاظ توں پنجابی اصنافِ سخن
اُشتر
نامہ
ایہہ اوس صوفیانہ شاعری دا ناں ہے
جس وچ عشق دیاں تکلیفاں تے مشکلات برداشت کرن دی تلقین کیتی جاندی ہے۔
پَوڑی
پَوڑی دے ڈنڈے، جس وچ کسی خیال
نوں لڑی وار خیر تے شر دا دسیا ہووے۔
جندڑی
شاعر اپنے آپ نوں اک پردیسی
مسافر سمجھ کے دنیا وچ چنگے عمل دی تلقین کردا ہے۔
جنگ نامہ
ایس وچ عام طور تے امام حسین تے یزید دی لڑائی، واقعہ کربلا دا ذکر ہُندا ہے۔
جوگی نامہ
شاعر اپنے آپ نوں جوگی یا جوگن
سمجھدے ہوۓ عاجزی دا اظہار کردا ہے۔
چرخہ نامہ
تصوف دے رنگ دی شاعری ، اس وچ
شاعر اپنے آپ نوں چرخے دی مثال دے کے تے سوت نوں اعمالِ حسنہ نال تشبیہ دیندا ہے۔
چو ٹاں
ایس وچ دوسرے اتے چوٹ کیتی جاندی
ہے یا چھیڑیا جاندا ہے۔
چوھریٹڑی نامہ
ایہدے وچ شاعر اپنے آپ نوں بھنگن
دے روپ وچ رکھ کے عجز و انکساری نال محبوب دے ملن دی خواہش کر دا ہے۔
حُلیہ شریف
جس شاعری وچ نبی پاک دا حلیہ
مبارک درج ہووے۔
حمد
ایس وچ اﷲ تعالٰی دی ذات دی
تعریف کیتی جاندی ہے تے تقریباً ہر شاعر نے حمد لکھی ہے۔
سلام
حضور اُتے سلام تے درود بھیجیا
جاندا ہے۔
فقر نامہ
جس وچ معرفت دیاں رمزاں ہون۔
گلزار
ایس وچ جنگ نامہ دی طرز تے
پیغمبراں تے اولیا دا حال ہُندا ہے۔
مثنوی، مرثیہ ،
نوحہ
مثنوی وچ تاریخ، تصوف، عشق تے
قصے کہانیاں مسلسل بیان کیتیاں جاندیاں ہن، جد کہ مرثیہ تے نوحہ وچ کربلا دے واقعہ
آندے ہن۔
معراج نامے ، نور نامے
جس شاعری وچ حضور پاک دے معراج دا ذکر ہُندا ہے اوس نوں معراج نامہ تے جس وچ
حضور پاک دی پیدائش مبارک دا ذکر ہووے اوس نوں نور نامہ آکھدے ہن۔
منقبت
ایس وچ صحابہ اکرام دی تعریف
کیتی جاندی ہے۔
نعت
ایہہ آنحضرت دی تعریف وچ لکھی گئی
شاعری ہے تے تقریباً سارے مسلمان شاعراں نے لکھی ہے۔
ھجو
کسی دی برائی بیان کیتی شاعری
نوں آکھدے ہن۔
وار
جس وچ لڑائی دا مسلسل حال لوکاں
وچ جوش پیدا کردا ہے ، مثلاً نادر دی وار ، چٹھیاں دی وار
پنجابی شاعری دی ونڈ Punjabi Poetic Genres
پنجابی شاعری دے انداز