Name giver
پہلا نام دہِندہ
جتھے توڑی اصوات نوں معنیاں دا رنگ دین دا تعلق ہے ، ایس اُتے دو وَڈے وَڈے خیال دے سکول ہن۔ اِک تاں اوہ جو رواج ( Convention ) نوں معنیاں دا لباس بناؤن دا قائل ہے، تے دُوجا اوہ جیہڑا قدرت (Nature ) یا کسی بالا ترہستی نُوں ایہدا عطا کرن والا مَنٛدا ہے۔
اسی قدیم داستاناں ( اسطیری ) نوں مَنن تے اِینا ریجھ جاندے ہیں ( خاص کر مذہباں دے اثر نال تاں بہت ہی ) کہ آدم نوں پہلا نام دہِندہ (Name giver ) کہ دِتا جانٛدا ہے۔اسی ایؤں تصور کر لینٛدے ہیں جِویں آدم لئی دُنیا دیاں ساریاں چیزاں پہلے توں ہی بنیاں بنایاں بڑیاں سودھ کے پِیاں ہُنٛدیاں ہیں ، تاں جے اونہاں سارِیاں دے ناں رکھ کے زبان دی تخلیق کر لَوے ( بھواں اوہ شَیت پچھوں جا کے آپنے نال سوال کرے کہ ایہہ سارِیاں موجود چیزاں نُوں آخر کس طرحاں اوہ آپنے کمّ لِیاوے کیوں جے اوہ تاں اوہناں دا رُوپ رنگ وی نہیں جانٛدا ) ۔ زبان ہون توں بنا تاں " نام دہِندہ " بَنن دی کوئی تُک ہی نہیں بَنٛدی۔ بائبل وچ چُھٹدے سار ہی آدم اپنے خدا نال بنی بنائی زبان دا مالک ہندا ہویا باقاعدہ گل کرن لگ پَیندا ہے، تاں ایہدے پچھّوں دا ایہہ واقعہ دِتا جاندا ہے کہ آدم ایسے ہی بنی بنائی زبان نُوں لَے کے اوہدے اندروں مناسب ناں کڈھ کے چیزاں تے تھماؤنٛدا ہے۔ جدوں کہ عبرانی تے عربی وچ "آدم" دے معنے "آدمی" ہن، تے ایتھوں اصل مفہوم ایہو ہی بندا ہے کہ حضرتِ انسان نے ہی معنیاں دا رواج دِتّا۔
بھر بات ایتھے تائِیں پہنچ جاندی ہے کہ صرف یُونانِیاں نُوں ہی آدم کولوں معنے ملے ، تاں باقی لوکاں تے ایہناں معنیاں نوں اپنی نا سمجھی دی وجہ نال بگاڑ کے بولنا شروع کر دِتّا۔ ایہو ہی وجہ ہے کہ یونانیاں تو وَکھ ہر دُوسری قوم یونانی لفظ Balbulus یا Barbaros دے مطابق "واضع نہ بول سکَن والی " کہائی۔ ایسے ہی طرحاں اسلام دے مختلف مذاہب وچ وی خدا دی دِتی ہوئی اصل زبان عربی ہی سمجھی جاندی ہے۔ شاید ایسے وجہ نال عرباں تو وَکھ جو وی آدمی زبان بولن والے ہن اونہاں نوں عجم یعنی "گونگے" کیہیا جاندا ہے۔ اصل گل تاں اوہ ہے کہ انسان نوں "قوت گویائی" عطا کِیتی گئی ہے تے اوہنوں کائنات دی چیزاں دا علم حاصل کرن دی شکتی مِلی ہے۔بلکن قرآن شریف نوں عربی وچ اُتاریا ہی ایسی گَلے گیا کہ عرب والے ایہہ نہ کیہن کہ اوہناں کول آپنی یا پیدائشی زبان وچ ہدایت دی کتاب کوئی نہیں، تے ایس طرحاں زباناں (زبان واحد وچ نہیں ) دے فرق نوں خدا دِیاں نشانِیاں وِچوں اِک نشانی دسّیا گیا ہے۔ جے کِتے واقعی خدا ولوں کوئی " اُم الالسنہ " ہُنٛدی تے اوہدی لُغت ساری دی ساری حقیقی معنیاں اُتّے بنی ہوئی ہُندی۔ بھر دُنیا وچ کوئی وی زبان ایہو جیہی نہیں ہو سکّی بلکن ہر وچ محاورے ، مجاز، تشنیہ، کنایہ ، تمثیل، متشابہات وغیرہ نال کمّ لِتا جاندا ہے۔
ہاں افلاطون نے قدرتی نظریہ وِچ اِک ہور پَغ لگائی جیہدے وچ پہلا " نام دہندہ " اِک تخیلاتی عمل ہندا ہی، جس وچ ہر چیز دا معیاری تخیلاتی نمونہ قدرت دے کول موجود رہندا ہے۔
گل کی ، ------- نظریہ ہی حقیقت دے لاگے ہے، حالانکہ ماہر عضویات دَسدے ہےکہ بَنیادی طور تے انسان نُوں بولن واسطے کوئی وی وکھّرا انگ قدرت ولوں نہیں مِلیا یعنی جنّے وی اعضواتی عضو ہن ایہناں دا بُنیادی فریضہ سانَہہ لینا ، کھاناپینا،، چیخ پُکار کرنا وغیرہ ہے، بھر فیر وی قدرت دے پیارے ڈھنگ دیکھو کہ اوہنے انسان نُوں ایہناں انگاں دے نال ہی قوت گویائی عطا کر دِتّی، تے اوہ وی اجہی کہ ہر شخص دے بولن وِچ اپنی تھاں اَڈ ہے یعنی انفرادیت نُوں ہتھوں نہیں جان دِتّا۔ ایہو ہی نہیں بلکہ انسان اپنی اواز دے اُتار چڑھاؤ نوں اجیہے سُراں وِچ ونڈیا کہ موسیقی دی ساری عمارت اوہدے اُتے کھڑی کر دِتّی۔قدرت دی جلوہ گری دے انداز نرالے ہن۔
ایہہ یاد رہووے کہ دنیا وِچ ایس ویلے پنج ہزار توں زیادہ زباناں مع بولیاں دے ہن۔
